Sử dụng cây Chay làm thuốc và chế biến món ăn
Như đã nói ở bài trước về tác dụng của cây Chay trong y học và đời sống. Có thể tùy vào mục đích sử dụng mà chúng ta có thể dùng dược liệu với nhiều cách và liều lượng khác nhau. Cây chay có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, dùng ngoài, hoặc quả có thể dùng tươi để ăn, tạo vị chua trong nấu ăn. Đặc biệt, vỏ rễ chay tạo màu đỏ đẹp và vị thơm chát cho miếng trầu.
Chế biến thành món ăn
Cá kho quả chay
- Chuẩn bị: Cá đồng (có thể thay thế bằng cà rô hoặc cá tràu), hành, ớt, tiêu, quả chay.
- Thực hiện: Làm sạch cá, ướp hành, ớt, tiêu trong 15p. Sau đó chế ít dầu ăn vào chảo, rán qua cá rồi bỏ vào nồi cho 1 chút nước mắm, thả vài lát quả chay rồi đun nhỏ lửa. Đợi tầm 30 phút thì tắt bếp và sử dụng. Món cá kho quả chay này có vị rất đậm đá, chua nhẹ, thịt cá thơm bùi và ăn mãi không chán.
Cua đồng kho quả chay
- Chuẩn bị: Cua đồng, quả chay, hành củ, lá lốt.
- Thực hiện: Đặt một lớp lá lốt dưới đáy nồi, sắp những con cua rạm đã làm sạch lên trên, tiếp tục là một lớp quả chay cắt lát mỏng. Hành củ phi thơm rồi rưới đều nước mỡ phi hành lên trên mặt cua rạm, ướp nồi rạm thấm gia vị vừa ăn rồi kho nhỏ lửa. Đợi cua rạm khô lại và ngấm đều các loại gia vị, tỏa mùi thơm dịu ngọt là ăn được.
Canh chua Hà biển quả Chay
Chuẩn bị: Con hà biển 400Gr, Quả chay 2 trái, Cà chua 3 trái, Hành tím 2 củ, Hành lá 2 nhánh, Thì là 2 cây, Dầu ăn 1 muỗng canh, Hạt nêm 2 muỗng cà phê Đường trắng 2 muỗng cà phê, Muối 1/2 muỗng cà phê
Thực hiện: hịt hà đem ngâm với 1 muỗng canh giấn và 1 muỗng canh muối trong 10 phút rồi đem rửa sạch, để ráo nước. Cà chua và quả chay đem thái lát mỏng. Hành lá và ngò rí thái nhỏ.
Phi thơm hành tím băm với 1 muỗng canh dầu ăn, cho cà chua và quả chay đã cắt vào đảo cùng khoảng 3 phút rồi bỏ hà vào đảo đều.
Đậy vung khoảng 2 phút và cho tiếp 500ml nước lọc vào đun sôi. Khi nước trong nồi sôi lên, cho tiếp phần hành lá và rau thì là thái nhỏ vào nồi rồi tắt bếp, nêm thêm ít muối, hạt nêm và đường cho vừa miệng. Nếu muốn thơm hơn cho thể rưới thêm nước mắm mặn nhé!
Xem thêm: Hình ảnh cây Chay
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây chay
Chữa tê thấp, đau lưng, mỏi gối
Chuẩn bị: Tê thấp đau lưng, mỏi gối, dùng lá và rễ Chay 20g, Thổ phục linh 15g, Thiên niên kiện 16g, nước 600ml
Thực hiện: Cho tất cả vào 1 nồi rồi đổ nước vào, sắc đến khi còn 200ml nước thì bắc ra chia 2 lần uống 1 ngày.
Bài thuốc chữa rong kinh, bạch đới từ rễ cây chay
- Chuẩn bị: 50g rễ Chay, 50g rễ cỏ tranh
- Thực hiện: Cho rễ Chay và rễ cỏ tranh vào rồi sắc lấy nước uống.
Chữa đau răng bằng rễ chay
- Chuẩn bị: 40g rễ Chay
- Thực hiện: giã nát rồi đem ngậm nhiều lần trong ngày.
Hỗ trợ giảm đau lưng, mỏi gối, bị tê thấp
Lá và rễ chay 30g, thiên niên kiện 12g, thổ phục linh 15g, đem tất cả sắc với nước, mỗi ngày 1 thang, chia thành 2 lần uống.
Hỗ trợ tiêu hóa, khó tiêu, đầy bụng
- Quả chay khô 25g, hãm với nước uống sau ăn 30 phút mỗi ngày.
- Giảm khí hư, huyết trắng nhiều, điều hòa kinh nguyệt
- Rễ thân cây chay 20g, rễ cỏ tranh 20g, đem sắc uống hàng ngày, 2 lần mỗi ngày trước bữa ăn.
Giảm đau răng, đau nướu
Rễ chay khoảng 40g, đem đi đun với nước đến khi cô đặc lại thì ngậm nhiều lần trong ngày.
Dùng ngoài da
Lấy vỏ thân cây nghiền thành bột mịn rồi đắp lên các vết thương có mụn nhọt, lở ngứa.
Vỏ Chay ăn trầu
Trong miếng trầu thường được têm cùng vôi, cau và miếng vỏ chay. Vỏ Chay có tác dụng gì? Vì sao cần ăn kết hợp với lá trầu? Theo thông tin chúng tôi thu thập được từ các ý kiến khách quan lẫn chủ quan ở mỗi vùng miền thì
Ăn trầu chỉ cần: cau, trầu, vôi. Còn vỏ Chay có hay không thì như 1 loại gia vị. Ở một số tỉnh miền Trung và miền Nam không có vỏ Chay thì có người cho vỏ Sung hoặc vỏ Cau tùy theo sở thích.
Cũng có người cho rằng vỏ Chay hay 1 vài cây khác có thể thay thế, ăn vào cùng với giầu sẽ tăng vị cay nồng làm miếng trầu đậm đà hơn rất nhiều, và đặc biệt tùy loại vỏ mà mầu sắc miếng trầu nó đậm hay tươi hơn. Cũng như Đắng, Cay, Ngọt, Bùi những thứ trong đời người đã trải qua.
Một số lưu ý khi sử dụng
- Người bị dị ứng hay mẫn cảm với bất kỳ hoạt chất nào có trong vị thuốc.
- Phụ nữ có thai, cho con bú cần cẩn trọng khi muốn sử dụng dược liệu này.
Liều dùng:
- Dạng thuốc sắc: Phần rễ 20-40g, quả khô 20g/ngày.
- Dùng ngoài da: Không kể liều lượng cụ thể.
Sử dụng cây Chay khoa học và hiệu quả còn tùy thuộc vào văn hóa và quan điểm ở mỗi cá nhân, cây Chay còn đang tiếp tục trong quá trình khám phá và nghiên cứu để cho ra những bài thuốc mới cũng như những công dụng tuyệt vời mang lại cho cuộc sống hằng ngày của mỗi chúng ta.
